Communicatieprofessionals! Het is tijd om stelling te nemen & luisteren te herwaarderen

Als communicatieprofessionals zijn we constant bezig met de veranderingen in onze maatschappij. Klimaatverandering, vergrijzing, artificial intelligence, het dalende vertrouwen in de overheid.

Het trendteam van Logeion, de Nederlandse beroepsorganisatie voor communicatieprofessionals, is zoals elke twee jaar aan de slag gegaan met deze ontwikkelingen.

Het pakte dit jaar iets anders uit, omdat de vraag ‘hebben we het eigenlijk wel over trends of zijn we in transitie?’ opspeelde. We zitten als professionals, door alle maatschappelijke en technologische veranderingen, namelijk middenin een transitie. Daarom is het tijd om richting te geven aan de toekomst.

We zitten in een tussentijd

Volgens Logeion zit de veranderende rolopvatting van ons vak in een ‘tussentijd’ (de afsluiting en tegelijkertijd het begin van een nieuw tijdperk). Dat is de algemene ‘trend’ en beweging van nu.

Logeion geeft zelf aan dat bij de trends van twee jaar geleden ‘moreel kompas als leidraad’ en ‘technologie als nieuwe taal’ eruit sprongen. Twee trends die te maken hebben met enorme veranderingen. Die ‘tussentijd’ komt dus niet zomaar uit de lucht vallen.

Opgave 1: neem stelling

De media en de politiek lichten verschillen in de maatschappij uit, waardoor er polarisatie ontstaat. Maatschappelijk, inhoudelijk en professioneel staan we op een kantelpunt. Welke rol heeft communicatie hier op dit moment in? Wat kunnen wij betekenen?

Het is hoog tijd om als communicatieprofessionals een positie te kiezen, vindt Logeion. Laat zien wie je bent en waar je voor staat.

Het laat aan je doelgroep en stakeholders zien dat je heldere keuzes kunt – en durft – te nemen. Waarom dat zo hard nodig is? Er heerst onrust en als communicatieprofessional heb jij de vaardigheden om grote veranderingen met communicatie vorm te geven, te duiden, betekenis te geven, inzichtelijk én meetbaar te maken.

Wees proactief, flexibel en standvastig waar nodig

Het is toch prachtig dat we dat kunnen doen met ons werk? Eis je rol dus op en wees proactief, flexibel en standvastig waar nodig. Wat je kunt doen:

• Zorg dat je de doelstellingen, opgaven, maatschappelijke context en stakeholders van je organisatie kent. Op die manier creëer je inzicht in kansen en risico’s. Ga ook aan de slag met meten en benchmarken: verzamel alle informatie die je nodig hebt.

• Bij proactief zijn hoort ook zichtbaar zijn. Kom niet alleen in actie als iets gevraagd wordt, maar zoek actief je interne- en externe stakeholders op. Dat hoeft niet alleen formeel te zijn, je kunt ook een keer een kop koffie drinken samen.

Opgave 2: (her-)waardeer luisteren

Zoek je stakeholders op en ga in gesprek, dat brengt me meteen bij het belang van de tweede opgave: luisteren, luisteren, luisteren. Laten we luisteren dus ‘herwaarderen’ en het belang ervan weer gaan inzien. Laten we weer eerst contact maken en onderzoekend en nieuwsgierig in gesprek gaan en dán pas handelen.

Goed luisteren: hoe doe je dat?

Allereerst:

• Stel vragen om je organisatie en haar omgeving (nog beter) te begrijpen.
• Maak eerst een luisterplan, een communicatieplan- of aanpak komt daarna pas.
• Integreer luisteren standaard in je communicatiestrategie.

Net zo belangrijk is om je tijdens een gesprek in mensen en hun omgeving te verplaatsen. Wees empathisch en verdiep je voor een gesprek in je gesprekspartner.

Je doet het samen als organisatie, niet alleen. Versterk daarom niet alleen je eigen luistervaardigheden, maar die van de hele organisatie. Neem jouw verantwoordelijkheid en rol hier ook in en help anderen beter te luisteren en communiceren (bijvoorbeeld door jouw kennis te delen en trainingen te geven).

Opgave 3: zoek naar betekenis

Laten we inzichtelijk maken welke waarde we toevoegen als beroepsgroep en wat het effect van communicatie is. En baseer daar je adviezen ook op.

Laat zien dat jouw werkzaamheden bijdragen aan het grotere geheel van de organisatie en samenleving en krijg inzicht in waar en hoe je van betekenis kan zijn. Zoek dat morele kompas weer op en baseer je keuzes daarop, maar baseer ze ook op de overwegingen en dilemma’s die je hebt afgewogen.

Hou je professionele vaardigheden op peil

In dit alles is het ook belangrijk dat je jouw professionele vaardigheden op peil houdt. Veel van ons zijn de kansen en mogelijkheden van AI al aan het verkennen. Blijf daarnaast ook nieuwsgierig naar nieuwe ontwikkelingen buiten AI om, theorieën en modellen en blijf jezelf ontwikkelen met collegiale toetsingen, trainingen en opleidingen. Je bent nooit uitgeleerd.

Tijd om onze rol te herpakken

Het is wel duidelijk, het is tijd om onze rol te herpakken. Even geen trends. En tuurlijk, ontwikkelingen moet je wel in de gaten houden om mee te kunnen bewegen. Maar nu we middenin een transitie zitten, is het vooral van groot belang dat we onze rol weer gaan herpakken.